18 thg 2, 2016

Lại nói về trùng ngữ


          Trùng ngữ là hiện tượng hay gặp trong viết và nói . Đó có thể là thuần Việt , cũng có thể là Hán và Việt . Ở đây chỉ xin bàn trường hợp nào có thể chấp nhận được còn trường hợp nào không .
          Trong khẩu ngữ Phương Nam , hằng ngày ta gặp những câu nói đại loại như : “ Em đâu có làm đâu ! ” , “ Anh đâu có đến đó đâu ! ” ... Rõ ràng trong mỗi câu thừa một chữ “ đâu ” nhưng do thói quen , việc đó trở nên bình thường . Vả lại đây là ngôn ngữ giao tiếp nên không quan trọng , miễn sao truyền đạt được ý từ người nói đến người nghe .
          Một số bài hát thậm chí rất nổi tiếng ta cũng bắt gặp hiện tường trùng ngữ . Chẳng hạn bài Du kích Sông Thao của Đỗ Nhuận :
                  “...Ven sông đoàn du kích ẩn từng lều
                     Nơi đây người dân tới họp chợ chiều
                     SÔNG HỒNG HÀ réo
                     Ú u u ù ...”
Hay lời ca bài Tiểu đoàn Ba lẻ bẩy của Nguyễn Bính :
                 “ Ai đã từng đi qua SÔNG CỬU LONG GIANG  
                    Cửu Long Giang sóng trào nước xoáy ...”
Rõ ràng ở đây xẩy ra trùng ngữ giữa Sông và Hà hay Giang . Những trường hợp này có thể chấp nhận vì cái khó nằm ở chỗ từ phải đủ với số nốt nhạc .
Trong câu thông thường chỉ được nói “ Sông Cửu Long ” , “ Sông Hồng ” hay “ Cửu Long Giang” , “ Hồng Hà” mà thôi .
          Tương tự như vậy . Nếu ai đó nói “ Lúc sinh thời , Bác Hồ của chúng ta sống rất giản dị...” là không ổn . Hai từ “Lúc” và “Thời” chỉ được dùng một . Có thể là “Sinh thời Bác Hồ...” hoặc “Khi còn sống Bác Hồ...” mà thôi . Nói như vậy đã đủ và mới đúng !

 


8 nhận xét:

  1. Hiện tượng trùng ngữ trong văn thơ bất cẩn thường do thói quen giao tiếp mang vào...Cảm ơn bác !

    Trả lờiXóa
  2. Vâng , người nói trong đời thường thì thôi , cho qua . Nhưng người viết hay nói trước truyền thông nên thận trọng thì hay hơn !

    Trả lờiXóa
  3. Nặc danh21:43 18/2/16

    GT con sẻ về đọc lại chắc chắn con bị trùng ngữ Chú ơi, GT con cảm ơn Chú rất nhiều và sẻ cẩn thận hơn khi viết bài, Con chúc Chú đêm ngoan mộng lành nhé.
    Thân Mến

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn con ! Trong ngôn ngữ nói thường ngày, điều này không quan trọng lắm . Nhưng khi viết , cố gắng tránh được thì hay !Mong con vui !

      Xóa
  4. Phong ba bão táp ko bằng ngữ pháp Việt Nam

    Anh trai nhỉ ? Cuối tuần ấm áp bình yên nhé anh trai (~_~)

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cố gắng lưu ý chút thôi là tránh được , có gì ghê gớm lắm đâu em gái ! Mong em vui cùng mùa xuân !

      Xóa
  5. Cháu thăm chú đọc bài viết xong giật mình chú ạ! Cháu có lẽ có vô số lỗi như thế này...
    Chú vui khoẻ nhé!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn cháu ! Mong cháu và gia đình hạnh phúc trong xuân vui !

      Xóa