LÝ VIỄN GIAO

                               Ươm mầm

                            Chấm thi tại sứ quán Nhật Bản

Đã năm năm nay, sứ quán Nhật bản hằng năm đều tổ chức cuộc thi sáng tác thơ Haiku cho trẻ em các trường học trong cả nước. Điều này thể hiện sự quan tâm đến việc tăng cường giao lưu văn hoá giữa hai quốc gia, hai dân tộc của sứ quán. Nó còn nói lên ý thức tạo dựng bền vững quan hệ đó bằng cách ươm mầm ngay từ thế hệ trẻ còn đang ngồi trên ghế nhà trường. Đáp lại, trẻ em Việt Nam cũng tự nguyện tham gia ngày càng đông, càng có chất lượng. Điều đó cho hay tâm hồn của hai dân tộc có nhiều tương đồng, dễ giao thoa để cùng thăng hoa!

     Nhìn sâu vào hai mươi tám bài đoạt giải trong cuộc thi năm nay, ta thấy rất rõ bước tiến trong việc thể hiện các tiêu chí của thơ Haiku. Các em đã vận dụng những ngắt ý độc lập khá rõ nét. Mọi bài viết đều bám chủ đề, đều xoay quanh tình yêu giữa mọi người, sự ấm cúng của tổ ấm gia đình.

Có những bài đã mạnh dạn thoát ra khỏi cách dùng hình ảnh quen thuộc lấy từ cuộc sống của con người:

”Trong tổ

Gia đình chim xanh núi

Ríu rít tiếng chim non”

               (Bùi Mai Anh)

Mọi bài viết đều mang đậm nét ngây thơ trong suy tư, ngôn ngữ rất phù hợp với lứa tuổi:

“Em bé vừa chào đời

Mẹ nằm cạnh em cười vui vẻ

Mọi người cùng vây quanh”

               (Trịnh Phương Thảo)

Ngoài việc dùng hình ảnh trực giác mà các em nhìn thấy, nghe thấy, đã manh nha việc sử dụng hình ảnh nhận được từ ca dao, dân ca Việt để sử dụng trong khúc Haiku của mình:

“Núi Thái Sơn cao vút

Biển xanh ngút ngàn sóng bao la

Ôi! Nghĩa mẹ công cha”

               (Nguyễn Hồng Trúc)

Trong bài thơ đoạt giải cao nhất năm nay:

“Lời ru của mẹ

Dệt những giấc mơ

Se sợi nắng hè”

               (Trần Đức Phát)

Ta thấy tư duy về hình ảnh đã được nâng lên tầm trừu tượng. Lời ru đã không còn chỉ nghe thấy mà chuyển thành nhìn thấy. Nó như thể những sợi tơ mịn màng luồn vào giấc ngủ êm, nó là sợi mơ, sợi nắng bồng bềnh.

     Nhìn vào số lượng và chất lượng của những bài dự thi và bài đoạt giải, ta rất vui vì đã thấy rõ nét mảnh vườn xanh mà các cuộc thi gieo ươm ngày càng trổ nhiều hoa đẹp. Hy vọng sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam tiếp tục vận động, tổ chức trong các trường tiểu học trào lưu sáng tác thơ Haiku như đã làm. Nếu có thể được, mở rộng cho học sinh lớn hơn trong trường trung học cùng tham gia để nhân rộng hơn vùng giao thoa cho hai nền văn hoá Việt Nhật có lẽ sẽ có hiệu quả cao hơn.

    

                          Trao giải tại sứ quán Nhật Bản