LÝ VIỄN GIAO

                           Về một cái tên 

           Buổi đầu, khi thơ Haiku được nhiều người hưởng ứng sáng tác, ở hai thành phố lớn Hồ Chí Minh và Hà Nội người ta chỉ gọi tên là Thơ Haiku (hay Haiku) thôi. Nhưng cũng từ đấy manh nha một băn khoăn, tên gọi này không thể hiện được đây là thơ do người Việt làm. Rồi tự nhiên hai chữ Tiếng Việt được thêm vào mong đạt sự minh bạch. Thơ Haiku Tiếng Việt được chấp nhận một cách tự nhiên. Một băn khoăn mới lại xuát hiện, cảm thấy gọi như vậy chưa thật trong sáng. Với những bài thơ tiếng nước ngoài dịch sang tiếng Việt cũng là thơ tiếng Việt đó. Hoặc ngược lại thơ do người Việt làm dịch thành tiếng nước ngoài lại không còn là tiếng Việt nữa. Thế rồi danh xưng HAIKU VIỆT (HKV) được thay thế với sự thống nhất phi văn bản. Tên gọi này không ai hiểu rằng đây là một thể loại thơ khác. Nó là thơ Haiku, người Việt dựa vào các tiêu chí của thơ Nhật Bản cùng những nới lỏng do chính người Nhật hiện tại cho phép. Những người làm thơ thống nhất một số nét về hình thức như vần điệu, phụ từ, đặt tên chùm thơ …cho phù hợp với thói quen và tâm hồn người Việt Nam.

          Một loại tên gọi có liên quan xuất hiện theo danh xưmg Haiku Việt. Câu lạc bộ Haiku Việt (CLB HKV), chủ nhiệm, ban chủ nhiệm câu lạc bộ Haiku Việt (CN, ban CN CLB HKV) … Những danh xưng này cũng không thể dùng một cách tùy tiện được. HKV là thơ, CLB HKV là một tổ chức, CN hay BCN là một chức danh. Khi dùng CLB phải gắn kèm tên địa phương, chẳng hạn CLB HKV Hà Nội, CLB HKV Nha Trang … Khi dùng CN (hay lộng ngôn lên thành chủ tịch CT) cũng phải gắn với một CLB nào đó, chẳng hạn CN CLB HKV Xứ Huế, CN CLB HKV thành phố HCM …  Không có chức danh nào là CN HKV hay CT HKV mà bỏ trống cả. Nói vậy sẽ chẳng là ai!

          Mỗi danh xưng đều có ý nghĩa riêng của nó. Ngay cả tên người, tên địa phương, tên quốc gia cũng vậy. Trong ngôn ngữ nói, sự lẫn lộn còn khả dĩ thể tất nhưng trong ngôn ngữ viết, việc tùy tiện thuộc phạm trù cấm kỵ.