LÝ VIỄN GIAO

                          Giấc mơ của bàn tay

Sau cú điện thoại gọi đến vài bữa, tôi nhận được tập sách gửi từ Đinh Trần Phương. Tiêu đề cuốn sách cùng tên tác giả đã gợi tôi nghĩ đến sự thú vị của những điều mà tôi sẽ được đọc. Một cuốn sách dầy vừa phải, hai trăm lẻ tám trang với cả hai phần bài viết và thơ Haiku.

          Tuy đã biết tác giả từ khá lâu nhưng vẫn có phần hơi ngỡ ngàng. Một tiến sĩ vật lý tốt nghiệp ở Phương trời tây mà am hiểu văn hóa Nhật Bản sâu rộng đến thế, mà say sưa thơ Haiku đến thế! Đã quý mến Đinh từ trước, nay tôi thấy càng nể anh hơn.

          Thơ của Đinh Trần Phương giầu tính suy tưởng. nó ảo mà thực, rỗng mà đầy tùy nơi phương độ thẩm thức. Haiku mà Đinh làm mang phong cách của xứ sở “Mặt trời mọc” khá rõ nét.  Những gì mà thơ Haku Việt đã “Việt hóa” thì dường như vẫn còn phảng phất đâu đó trong thơ anh.                                                                                                                             Trước hết phải kể đến tính vô sai biệt. Một con sâu, con giun… thậm chí nụ hoa, hạt trái đều được có thân phận như con người vì nó cũng là sinh linh:

Có một niềm vui                                                                                                                  khi đêm tắt đèn                                                                                                                     trong lòng con gián

Mùa đông ra đi                                                                                                                    khẽ nứt vỏ dẻ                                                                                                                        đây đó vừa mơ

Một cuốn sách                                                                                                                      tự tử từ giá sách                                                                                                                          một bàn tay đặt lên                                                                                                           Còn tính vô ngã dường như được thể hiện trong mọi bài thơ, anh không đặt mình vào bất kỳ vị trí nào trong tình huống để kể, để phán xét:

Ngăn bàn đóng lại                                                                                                                      từ trong vân gỗ                                                                                                                                 nở hoa

Chặt bóng cây                                                                                                                               chặt tiếng hót                                                                                                                                   bàn tay không của ai                                                                                                                  Tính Thiền thì rõ mồn một rồi, nó phảng phất tỏa hương trong phần lớn các bài thơ, nó còn được nêu bằng hình ảnh đặc trưng của Phật giáo:

Người xem tranh                                                                                                                   khuôn mặt Đạt Ma                                                                                                                      quay vào bức vách.         Hay:

Trăng sớm                                                                                                                                  ni sư đứng trước biển                                                                                                                những con sóng hiền hòa

Bởi đeo nghiệp khoa học, lại là môn vật lý (Triết học của khoa học tự nhiên) nên Đinh không thẻ giấu được dấu ấn nghề nghiệp dẫu cho đó là thơ:

Quán tuổi trẻ                                                                                                                                  đĩa than quay tròn                                                                                                                         đêm thầm ly tâm

Tự sát đôi                                                                                                                                        giữa hai viên đạn                                                                                                                              tiếng sóng

          Phần văn xuôi gồm bốn bài “Haiku và Hội họa”, bốn bài “tiểu luận” đều đề cập đến những nhà thơ Haiku lớn xưa của Nhật Bản như Bashô, Issa … xung quanh những bức tranh và thơ của họ trong lời bàn luận về thơ haiku.

          Một cuốn sách rất vừa phải về bề dầy và dung lượng nhưng đã mang dấu ấn rõ nét phong cách và tri thức của Đinh Trần Phương. Rất vui vì tay trái của anh không hề thẹn với tay phải, cái nghiệp trồng người mà anh đeo!