Sợi lòng xe những vần thơ

 

Anh trở lại với thơ tôi đã mừng . Nay lại mừng hơn khi anh in thơ mình bằng giấy phép của một nhà xuất bản danh tiếng . Tôi biết và đọc thơ anh từ những năm năm mươi của thế kỷ trước dưới bút danh Phan Lang . Thế rồi yên ắng một khoảng lặng dài như bóng chim viễn sinh để hôm nay trên tay tôi có trọn một trăm bài thơ xinh xắn lựa chọn ra trong đời thơ anh . Tôi chọn từ “ Đời thơ ” chỉ dành và chỉ hợp với người thơ Ninh Sơn thôi . Trước khi trở lại với mái trường cấp ba và những vần thơ thanh tân anh đã là một tay thợ mộc có hạng  biết cất nhà và làm đồ tinh xảo . Và . Trước khi trở thành phó giáo sư – tiến sĩ cùng một mảng thơ đau đáu tình người , tình quê nặng chất suy tư , triết tưởng  , anh đã trầy da sém tóc trên những sới vật cuộc đời .

           Đọc thơ anh , ta thấy hiển hiện trước mắt một vùng chiêm trũng Nam Sang xa xưa :

Nam Xang “Đồng trắng nước trong”                                                                                                       Mùa về sóng vỗ trập trùng trên đê.                                                                                                      Mỗi nhà ra một vó bè,                                                                                                                             Mỗi làng ngang một đảo tre bồng bềnh.

 Và nghe vẳng bên tai tiếng cưa đục xoèn xoẹt , cúc cắc của gánh thợ mộc lưu xứ :

Đóng  cối xay “dăm tre”

Dựng xưởng mộc “Nam Hà”

Lập hiệp thợ “Binh Hồ”

Làm nhà cửa, đình chùa, quán xá

Bắc cầu ngang sông Hóa ­ .

Đấy là quê hương anh, nghề truyền thống của gia đình anh , cái nôi đời anh mà anh đau đáu khôn nguôi cho đến tận bây giờ :

Phương trời mờ ảo khói sương;                                                                                                                  Xa xôi vời vợi nhớ thương quê nhà.

          Chính bởi nặng lòng với xứ sở , gia đình mà thơ Ninh Sơn dành mảng rất quan trọng cho những con người trong huyết hệ . Ông bà nội ngoại , cha mẹ các em và con cái thảy đều có mặt trong thơ anh . Xin đừng hỏi vì sao người là nửa cuộc đời anh lại khuyết bóng . Ấy là chuyện riêng tế nhị . Ta có thấy những vần thơ anh viết cho chị một lần khi chị đi xa :

Kim cương vừa hiện, trăng lưu lạc, 

Cách trở Âm Dương, lạnh thấm lòng.

          Có lẽ tất cả các dòng sông mà đời anh đã ít nhiều gắn bó đều hiển hiện trong thơ  . Từ những con sông nhỏ rì rầm luồn trong thành phố đến những dòng sông uốn lượn dọc ngang , rộng dài vắt qua làng quê  . Từ dòng sông quê hương đến tràng giang phía Trời tây. Nếu tinh ý ta sẽ thấy Ninh Sơn viết về sông không phải chở gió mây mà đằm ghe sự đời , tình đời nặng nhọc . Thơ Ninh Sơn nhiều hoa . Hoa tự nhiên , hoa cảnh và cả những bông hoa …bị người ta lấy đi . Cũng như sông , hoa của anh phải oằn vai gánh giùm chủ nhân những trĩu nặng ưu tư .

Lý Viễn Giao ( Trái ) và Ninh Sơn

          Thơ viết về bạn bè của Ninh Sơn khá phong phú , đủ mọi khúc đời . Nhiều bài còn ghép đầy đủ tên người trong một bối cảnh . Nhưng nếu ai đó muốn tìm thơ tình trong sáng tác của Ninh Sơn chắc hơi bị hẫng hụt . Có chăng khi còn niên thiếu thơ anh cũng thấp thoáng bóng dáng nữ sinh trong không nhiều bài . Đó chỉ là nuối tiếc những tà áo đã ra đi hay tình yêu chưa ngỏ còn để lại:

Em xa rồi, Ninh Giang văng vắng lạ,

Thiếu chúng mình  tụm bảy, túm ba.

Trường vắng em, đường phố vắng tiếng ca;

Trời trống vắng, tháng ngày dài đằng đẵng.     Hay :

Cô Hàng Dép xưa,

Phương trời xa khuất,

Còn gợn tình thơ,

Đường tơ trong vắt.

Hình như anh có một mối tình chưa rõ nét với ca sĩ Hà Thanh . Người này sang Mỹ định cư sau cuộc chiến Chín năm . Vài năm trước có trở lại và hình như họ có gặp nhau :

Em đi không nói một lời;

Quê nhà hoang hoải,

khoang trời chông chênh.

           Ninh Sơn chọn cho thơ mình ngôn ngữ cầu kỳ theo ý riêng anh để đạt sự chuẩn xác của sở thích . Chính vì lẽ này mà anh làm thơ cảm thấy khó . Ít nhiều người đọc cùng đồng cảm sự khó nhọc này khi đọc thơ anh . Cũng như ẩm thực , món ăn tinh thần này nếu chịu khó nhai kỹ sẽ nhận chân được vị ngọt bùi của nó . Hãy xem :

Bờ bụi Tam Trinh mơ tình Bến Cũ

Tha thẩn Ngưu Lang tìm vết trâu vàng

Bờ kè gia súc đi hoang 

Lềnh bềnh phế thải xuôi làn nước đen

Trời xanh nhăn nhó ưu phiền.                              Để có thấy đáng trân trọng không ?

          Ninh Sơn làm thơ không câu nệ thể loại . Vần điệu cũng không phải là điều anh thật gò bó . Không hiểu vô tình hay hữu ý mà gần đây thơ anh xuất hiện một hình thù mới , chưa dám gọi là thể loại . Không phải thơ Haiku . Mờ mờ hình bóng senriu với ba câu , ba dòng có cấu trúc là lạ : Hai câu đầu là lục bát hoặc thất ngôn , câu thứ ba có bốn từ :

Trống chèo lay động sông trăng,                                                                                                                  Lời ca ‘xa lệch’ Cô Hằng nghiêng trôi.                                                                                         Phúc Lộc trùng lai                       Hay :

Người thôi nhảy nhót. Ta lui mãi 

Chẳng đến thanh xuân;  ngại tuổi già .

Ngất ngưởng, nghê nga.

Được biết hiện anh đã có trong tay gần trăm bài thơ dạng này và còn đang nghiền ngẫm viết tiếp .

          Tôi nghĩ Ninh Sơn chưa dừng con đường thơ của anh ở tập thơ này :

Ước gì tằm mãi còn tơ,

Dệt đôi vần mới đón chờ ngày xuân.

Vâng  ! Nếu Miền ký ức chỉ là cái mốc để thơ Ninh Sơn chuyển sang một thời kỳ viết mới khác đi nhẹ nhàng , bay bổng hơn thì đó là niềm vui của những người bạn anh .