6 thg 11, 2025

                              Thơ một chữ 

Trong rừng thơ Việt, nói theo khía cạnh dài ngắn, mạo muội sắp xếp thế này: truyện thơ, trường ca, thơ dài, bát cú, ngũ ngôn, tứ tuyệt… và Haiku. Có một bài thơ rất lạ mà hay của Đoàn Văn Chúc chỉ có MỘT CHỮ, đó là bài thơ với đầu đề Vợ chồng:

          “Vợ chồng”

          XONG

Chỉ một chữ thôi mà nói rất nhiều điều. Xong hò hẹn, xong giấu giếm, xong mắc cỡ, xong lựa chọn, xong yêu đương người khác, xong tung tăng…

     Xin được trích dẫn đoạn bình và trả lời trên Facebook Viễn Giao Lý giữa tôi và tác gia Hải Xuân:

-         Sao bác không lập Hội thơ Namkau và 1-2-3 đi. Nó là sản phẩm của thế kỉ công nghệ số mà. Miệng rít điếu cày, tay viết thơ Namkau cho nó sướng!

-         Tôi đang ấp ủ để đưa ra loại thơ MỘT CHỮ kiểu như bài thơ “Vợ chồng”: Xong. Bác thấy thế nào?

-         Cũng là một ý tưởng hay. Thể thơ MỘT CHỮ này còn dễ làm hơn thơ Namkau. Người làm thơ không phải nghĩ nhiều, cứ gieo một chữ là xong nhưng người đọc thì mênh mông tưởng tượng!

     Đó là cơ sở để xin phép lập một sân chơi mới: VƯỜN THƠ MỘT CHỮ. Dựa trên bài thơ “Vợ chồng”, xin được đưa ra mấy tiêu chí cho thể thơ này:

-         Thơ phải có đầu đề để biết nội dung hướng tới chủ đề gì. Đầu đề có thể nhiều chữ.

-         Nội dung phải từ một chữ mà khiến người đọc thấy nhiều điều chứa trong chủ đề ấy.

Sở dĩ gọi là VƯỜN mà không là Nhà, Quán, Lều, Sân… là bởi những từ ấy chỉ đối với các thể loại đã định hình. Còn Vườn là bắt đầu ươm một thể loại mới. Xin gieo một cây

đầu tiên nhé:

                                “Mùa xuân”

                                     Tươi

Các bạn ơi, vén tay áo trồng thêm nhiều nhiêu cây đi!

 



5 thg 11, 2025

                                       Lập hội 

-         -Tôi định sắp tới lập một hội mới cho vui, ông thấy sao?

-         -Chẳng sao cả, vì hiến pháp cho quyền tự do lập hội mà! Nhưng tôi thấy số hội bây giờ đã nhiều quá rồi còn kẽ hở nào đâu!

-         -Thì có sao đâu!

-         -Vậy ông sẽ lập hội gì?    

-         -Hội “Người rít điếu cày” ông ạ!

-         -!? 

 



1 thg 11, 2025

                                     DẪU 





Dẫu không đến được miền quê ấy

Mà mối tơ lòng cứ rối tinh

Dẫu chỉ mắt nhìn lung linh thấy

Mà cứ râm ran ấm áp tình!

 



20 thg 10, 2025

                              Nhại thơ 


Bài thơ Xuân Nhật Tây Hồ ký của Âu Dương Tu (Đời Tống- Trung Quốc) là một bài thơ hay, được lưu truyền và nhiều người yêu thích.

 

Nguyên âm:

酒逢知己千杯少

話不投機半句多

遙知湖上一樽酒

能憶天涯萬里人

 

Phiên âm:

 

Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu,

Thoại bất đầu cơ bán cú đa.

Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu,

Năng ức thiên nhai vạn lý nhân.

 

Dịch nghĩa:

 

Uống rượu cùng tri kỷ, ngàn chén cũng không đủ,

Nếu lời không hợp ý, nửa câu cũng là nhiều.

Từ xa nghĩ đến một chén rượu bên hồ,

Nhớ người nơi chân trời vạn dặm.

 

Dịch thơ:

 

Nâng ngàn chén gặp người tri kỷ

Nói nửa câu biết kẻ không ưa

Trên mặt hồ một chung tiễn bạn

Nhớ tới người nơi vạn dặm xa.

 

Trong bài thơ, hai câu đầu mang tính triết lý nên thường được trích dẫn cho những câu chuyện khi trà dư tửu hậu.

     Không dám như bạn tôi, khi đến thăm Hàn Sơn Tự, ngả bút sửa thơ Trương Kế, chỉ muốn nhại lại hai câu đầu của bài thơ theo ngu ý thôi.

     Trộm nghĩ, tri kỷ gặp nhau chắc gì đã uống nhiều rượu? Thậm chí chỉ nhâm nhi chén trà hay tách cà phê để ngồi mà dốc bầu tâm sự. Chỉ những anh hùng thời xưa trong chuyện Trung Hoa (thường là chiến tướng) như Trương Phi, Lã Bố, Lỗ Chí Thâm… hay những “anh hùng” kiểu “biết bố mày là ai không” hoặc “ba say chưa chai” ở ta ngày nay khi gặp nhau mới nghìn chén chưa đủ.          

     Lại nữa, chỉ nói nửa câu là đủ có thể xẩy ra trong hai trường hợp. Một, như trong câu thơ trên, không hợp nhau nói nửa câu đã chán, không thể nói thêm. Còn một nữa là rất hiểu nhau rồi, chỉ cần nửa câu là đã hiểu hết mọi nỗi. (Thậm chí chỉ cần một be rượu, ngồi tựa lưng nhau dưới trăng lần lượt nhấp từng giọt chẳng nói gì mà hiểu nhau đến tận cội lòng)

     Với cách nghĩ ấy, tôi mạo muội nhại hai câu đầu của bài thơ trên:

 

Nguyên âm:

 

英雄相逢千杯少

知音相逢半碗多

 

Phiên âm:

 

Anh hùng hội ngộ thiên bôi thiểu

Tri kỷ tương phùng bán cú đa

 

Dịch nghĩa:

 

Anh hùng tụ họp nghìn chén còn ít

Tri kỷ gặp nhau nửa câu là đủ.

 

Dịch thơ:

Anh hùng tụ họp nghìn chén ít

Tri kỷ gặp nhau nửa câu nhiều

 

 


15 thg 10, 2025

                                  Hoa lạ 






                   Hoa Chim xanh có tên khoa học là Crotalaria Cunninghamii, xuất xứ từ miền Bắc Australia. Nó có hình dáng giống một chú chim đang bay. Loài hoa này ngoài vẻ đẹp đáng chú ý còn là một loại dược liệu quý hiếm.



10 thg 10, 2025

                                             SĨ 


-              - Bạn bè tôi, người được gọi là ca sĩ, người gọi là nhạc sĩ, họa sĩ… Vài người, trong đó có tôi họ chỉ gọi là sĩ. Vậy chứ sĩ là gì hả ông? Có giỏi hơn các thứ sĩ kia không?

-              - Ông thử hỏi ChatGPT xem!

-              - Nó không trả lời!

-              - Theo tôi nghĩ, sĩ là loại người cái gì cũng biết nhưng thực ra chẳng biết cái gì!

-         !?

 



6 thg 10, 2025

                              Phá cỗ* 

              
*Nhớ về một nét Trung thu xưa

 

Đốt hạt bưởi

Đón trăng lên

Mời cô Tiên

Xuống phá cỗ

 

Chuối chín rộ

Ôm na vàng

Bưởi mịn màng

Xòe múi mọng

 

Mía mập gióng

Thẳng gậy Trời

Bánh đa cười

Tròn mặt Địa

 

Nằm béo ị

Bánh đúc vôi

Ôm nhau ngồi

Bạn nướng dẻo

 

Trăng trong trẻo

Treo cành tre

Tiếng bạn bè

Đầy sân nhỏ

 

Một ngọn gió

Bay bay bay

Một áng mây

Lướt lướt lướt

 

Ai ngồi trước

Ai ngồi sau

Xin mời vào

Cùng phá cỗ!

 

 


5 thg 10, 2025

                          Như một lời bình 

                                (Bài viết chuyển từ Facebook sang)  

     Quán câu đối kỳ này xin được khép lại. Cảm ơn các cổ động viên Nguyễn Thị Thảnh, Nguyễn Thị Hưởng, Phạm Xuân Lan và Đoàn Anh Đoàn Anh vẫn nhiệt tình cổ vũ cho sân chơi, làm nên không khí rộn ràng, ấm cúng. Tuy không tham gia đối nhưng tình cảm của các bạn cũng chẳng khác gì người tham gia. Hai cổ động viên Hoàng Xuân Họa và Mai Đức Thắng hình như còn dùng dằng về ý tưởng của vế xuất nhưng cũng tạo nên cho sân chơi một khái niệm đa chiều.

     Tác giả Từ Thức đưa ra vế đối độc đáo. Đó là một vế bỏ qua âm luật để nhấn mạnh nội dung. Vế đối đã khai thác đúng từ ngữ trong vế xuất. Thi nhân Lý Đức Quỳnh gửi qua blog với một vế đối khá hoàn chỉnh chỉ còn chưa để ý đến điều danh từ kép “sông núi” là nghĩa thuần Việt của danh từ Hán Việt “giang sơn” mà thôi.

     Tác giả Từ Thức đã phát hiện ra điếm “hóc” của vế xuất như nói trên nên đã đối trúng mạch. Xin nêu vế đối sau để mọi người góp ý: “Dung dăng cùng thiên hạ cho gầm giời nhướng mắt”. Toàn bộ câu đối như thế này:

 

          SẮP XÉP LẠI GIANG SƠN ĐỂ SÔNG NÚI VƯƠN VAI

          DUNG DĂNG CÙNG THIÊN HẠ CHO GẦM GIỜI NHƯỚNG MẮT 

 


30 thg 9, 2025

                              Quán câu đối 


     Cùng các bạn blog của tôi! Trên Facebook tôi mời bạn bè đến một sân chơi có tên là QUÁN CÂU ĐỐI. Ở đó bạn bè đã tham gia rất sôi động. Tôi có cảm giác, trên sân chơi blog rất nhiều bạn có tư duy cao về thể loại văn học cổ phong này nên mạnh dạn đưa mục đó sang.

    Lần đầu tiên này, xin ra vế xuất:

                  SẮP XẾP LẠI GIANG SƠN ĐỂ SÔNG NÚI VƯƠN VAI

Rất mong bạn bè blog cũ mới cùng quan tâm tham đối!


25 thg 9, 2025

                                   Sách 

Vẫn biết bây giờ tràn Trí tuệ thông minh

Vấn biết lời khuyên, thơ ca chằng chịt Mạng

Nhưng vẫn thấy ở đây nguồn ánh sáng

Cứ lặng thầm tuôn chẩy ánh lung linh!



 


20 thg 9, 2025

                                  Quái vật




 Bẩy loài quái vật mới xuất hiện ở Việt Nam những năm gần đây:

-         Thạch sùng khổng lồ

-         Rùa cá sấu

-         Chim cực lớn

-         Trăn hai đầu

-         Gà con mặt khỉ

-         Trăn hóa rồng

-         Lợn con giống trẻ sơ sinh




 

15 thg 9, 2025

                                   Gốc 


Người có ý thức và phương pháp thì làm việc gì cũng dễ thành công!


10 thg 9, 2025

                             Có một câu Kiều


 

                  *Nhân đọc bài “Giải mã bí ẩn DẢI LÀ HƯƠNG LỘN trong truyện Kiều                             trên Facebook của học giả Le Huy                                 

 

     Trong truyện Kiều, đoạn Thúy Kiều xăm xăm băng lối vườn khuya sang thư phòng của Kim Trọng để tình tự, có một câu thơ gây nhiều cách hiểu khi thẩm truyện. Đó là câu: “Dải là hương lộn bình gương bóng lồng”. Xin giới thiệu một vài cách hiểu, trong đó có cả những nhân vật nổi tiếng:

 

     “Dải là, ngày xưa trai gái ngoài chiếc áo mặc có một dải lụa quấn quanh người. Nếu Thúy Kiều sau lần ôm Kim Trọng, về nhà ngửi vào dải là của minh, trên mảnh lụa ấy không còn mùi riêng của Kiều, mùi ấy đã bị lộn (quyện lẫn) với mùi hương của chàng Kim. Kim Trọng chắc cũng thấy dải là của mình như thế. Vậy khi nào hương thơm của người này bay sang lộn với hương thơm của người khác? Có hai điều kiện, một là ôm nhau phải lâu lắm, và thứ hai: ôm chặt, ôm sít vào nhau” (Lê Xuân Lít – Báo Giáo dục thành phố HCM 2010)

 

     “Dải lưng bằng lụa của Kiều tỏa ra một hương thơm dịu nhẹ” (Nguyễn Văn Vĩnh).                 

     “Dải là hương lụn bình gương bóng lồng”. Dải là là dây đồng tâm kết – một loại dây đeo trong văn hóa Trung Hoa. Hương lụn là hương đèn tàn lụn” (Trương Vĩnh Ký).

(Hai cách hiểu trên do Nguyễn Quảng Tuân giới thiệu trong Tạp chí Hồn Việt năm 2013)

 

     Nhật Chiêu, trong cuộc tọa đàm “Kiều & cái hồng nhan” tại thành phố HCM năm 2020 lại cho rằng:  Trong câu thơ trên, chữ “lộn” được dùng rất “bất thường”! Ở vị trí đó có thể chọn chữ khác “nhã” hơn. Tại sao Nguyễn Du lại phái chọn chữ “lộn” để tạo thành một cấu trúc lạ lùng như vậy? Đây là một cách chơi chữ của Nguyễn Du, thông qua hình thức nói lái vốn quen thuộc trong dân gian. “Dải là hương lộn ó dải l*n hương lạ”!

 

     “Giải là, cái giải quấn buộc hờ quanh áo của Kim Trọng (y phục của người nữ như Kiều thì cái giải bên trong hay ngoài gọi là cái sà tích thường để đựng tiền lẻ hoặc trầu cau… chứ không gọi là giải là) bị hay được mùi hương của Kiều nhiễm vào. Nên gọi là giải là hương lộn. Bình gương bóng lông là cái bình bằng đồng trong nhà Kim Trọng được ánh trăng chiếu vào như một cái gương in bóng của hai người đang quấn quýt. (Lê Huy – Trả lời Mr Cường tại quán bia Đức legends ở Vũ Ngọc Phan)

 

     Hiện tượng một câu thơ được hiểu theo nhiều cách tùy thuộc khả năng, góc nhìn và kiểu thẩm của người đọc là rất bình thường. Nó còn cho thấy câu thơ ấy có sức gợi đa chiều, gợi rộng. Nhưng hiểu thế nào cho sát ý tác giả, cho đúng thi cảnh, thi ngữ lại rất cần thiết để giá trị đích thực của thơ không mất đi hoặc méo mó. Trong đoạn thơ này, ta chỉ thấy những:

               “Tiên thề cùng thảo một chương” và

               “Tóc mây một món dao vàng chia đôi” hoặc

               “Đinh ninh hai mặt một lời song song” hay

               “Chén hà sánh giọng quỳnh tương”

Ta có quyền lãng mạn chút xíu, hình dung ra hai người đứng sát nhau, quấn quýt nhau trong các thi cảnh trên chứ khó có cơ sở để thấy sự ôm ấp giữa hai người? 

 

      Theo tôi, câu thơ trên phải được ngắt ý khác đi: “Dải là hương” là cái dải thường bằng lụa được tẩm hương cho những người phong lưu xưa quấn ngang thắt lưng ngoài áo khoác. “Lộn bình gương” là cái dải ấy soi vào vỏ bình bóng như gương, có thể là bình hoa hay bình hương ở phòng văn nhà Kim Trọng, để rồi quay lại, lộn lại (phản xạ) tạo nên cái ảnh ảo sau gương: “bóng lồng”. Qua câu thơ mới hay Nguyễn Du quan sát sự vật rất tế nhị và tao nhã. Ông không nhìn trực tiếp vào cái “dải là hương” mà nhìn cái bóng nó trên vỏ bình hoa. Không còn có cách quan sát nào cao sang hơn thế được!

 

20 thg 8, 2025

                           Tản Viên một thoáng



 
Tản viên một thoáng*

 

 

Ngước nhìn mây ngủ Tản Viên

Ngó trông sen muộn nở trên mắt hồ

Lặng nhìn cá lặn lập lờ

Ôm cần tựa gối câu giờ thời gian

 

                *Tản viên, một núi ở Ba Vì Hà Nội – Quê hương nhà thơ Tản Đà

                                               “Tản Viên soi trước mặt

                                               Hắc Giang bên cạnh nhà

                                               Tẩn Đà”!

Tản viên một thoáng*

 

 

Ngước nhìn mây ngủ Tản Viên

Ngó trông sen muộn nở trên mắt hồ

Lặng nhìn cá lặn lập lờ

Ôm cần tựa gối câu giờ thời gian

 

                *Tản viên, một núi ở Ba Vì Hà Nội – Quê hương nhà thơ Tản Đà

                                               “Tản Viên soi trước mặt

                                               Hắc Giang bên cạnh nhà

                                               Tẩn Đà”!

10 thg 8, 2025

                                  Hoa lửa 


Mảnh mai như giọt nụ hồng

Nồng nàn bóng ngậm bềnh bồng gió lay

Lặng thầm tỏa sáng khơi say

Trái tim yêu cũng màu này lung linh.

 


30 thg 7, 2025

                                           Sĩ                      

- Có bao giờ ông được ai phong cho danh hiệu Sĩ nào không?
- Tôi thì chưa nhưng xung quanh tôi thì đầy!
- Thường danh hiệu nào được phong nhiều nhất?
- Trong các chiếu thơ ai chả là thi sĩ. Trong quán trà, quán karaoke tất cả là ca sĩ, nhạc sĩ …!
- Có một danh hiệu tôi chưa thấy ai dám tự phong!
- Gì vậy ông?
- Liệt sĩ!
- !?

26 thg 7, 2025

                             Đất & Hoa



Tng hương hn nhng nTNXP đưng mòn HCM

 

 Vẫn thoang thoảng mùi xưa bom đạn

Trong hương thơm nhang khói hôm nay

Vẫn lay động bước chân xung trận

Trước đài thiêng phần phật cờ bay

 

Trận địa này đất đã thắm da

Còn vương đọng trên từng mầm cỏ

Còn thao thiết trong từng hơi gió

Lời yêu chao cánh ước mơ xa

 

Mảnh mai thế mà kiêu hùng thế

Bàn tay xinh nuôi sống con đường

Máu tưới xuống tươi lòng đất mẹ

Bừng lửa thiêng thắp sáng quê hương

 

Rạng ngời trong muôn cánh hoa tươi

Gương mặt em thanh xuân roi rói

Đất thêm mùa em không thêm tuổi

Mãi là hoa khơi ánh mắt cười




20 thg 1, 2025

                              Chim lạ







Kền kền râu là loại kền kền lớn sống ở vùng núi cao Iran, nam Châu Âu, Đông Phi, Tây Tạng và một phần của Ấn Độ. Điều chúng nổi bật không phải chỉ là bộ lông trên đầu khiến chúng khác với những loại kền kền khác. Nó là loài động vật có xương sống duy nhất trên trái đất sống chủ yếu nhờ ăn xương.


15 thg 1, 2025

                                Quen & Quên                     

          -  Ông cho tôi hỏi dở câu này                                                               -  Gì thế ông?                                                                                         -  Tại sao đường trên cao ở KHU ĐÔ THỊ KIỂU MẪU ở Hà Nội nằm sát sạt với một CHUNG CƯ XÂY ĐẦU TIÊN của Hà Nội lại không có tường cách âm nhỉ?                                                   -  Thế cũng phải hỏi. Vì lúc ấy người ta không có khái niệm này mặc dù các nước có từ lâu lắm rồi. Mà cư dân lại rất ngoan, chịu đựng ồn ào mãi nên quen rồi!                                                             -  Bây giờ đã biết, sao không làm bổ sung như các nước hay các đoạn mới mà họ vừa làm?                                                                    -  À … là cư dân QUEN rồi thì họ cũng đội mũ (^) QUÊN đi cho đỡ tốn kém! (Mũ ni che tai ấy mà)