Mai châu - Bản Lác xuân này

          Để thay đổi không khí hưởng xuân , mấy người có ý tưởng lên núi . Chiều mồng ba tết , trong cái rét căm căm , bầu đàn kéo nhau Tây tiến . Chừng hai giờ đồng hồ xe chạy , Hà Nội đã là nỗi nhớ . Trước mắt tôi đèo Thung Khe lừng lững . Lên đỉnh đèo nhìn xuống , thị trấn Mai Châu lọt thỏm trong một lũng nhỏ như một bức họa trên nền xanh mờ sương . Hỏi đường vào Bản Lác không khó khăn gì , cháu nhỏ chơi  cù cũng biết .

          Tôi đã từng sống ở miền núi . Khi gặp Bản Lác , khái niệm về bản của tôi bị xáo trộn . Nhà sàn ở đây làm theo dẫy với những nếp gỗ hiện đại , cầu kỳ . Dưới sàn không nuôi gia súc mà để xe máy , bầy bán hàng lưu niệm hoặc đặt khung cửi dệt khăn , thổ cẩm cho khách xem và mua . Trục đường chính trải nhựa . Các đường xương cá đúc bê tông . Tất cả đều sạch sẽ . Người ta trồng cây to hai bên đường rồi thả nhiều phong lan trang trí . Ngồi trên sàn , phong lan ngang tầm mắt nhìn rất dịu . Vì là ngày tết nên điểm xuyết đó đây còn có những chậu cảnh , chậu hoa , đèn lồng ...rất vui mắt . Cũng có một con suối qua bản . Nó đã được nắn dòng bằng bê tông . Cũng róc rách đấy nhưng nhẵn nhụi và vuông vức . cũng trong vắt đấy nhưng chỉ có

tiếng khướu tiếng yểng trong lồng hòa ca .

          Ngồi quanh mâm gỗ vuông lót lá chuối bầy đầy ắp thịt lợn Mường nướng thơm phức với lỉnh kỉnh bát đĩa gia vị . Hương xôi nếp nương hòa quyện . Tôi không giữ nổi tay mình , véo một miếng xôi , kẹp thịt ăn

thử trước khi nâng chén chúc tụng mừng xuân . Mà lạ thật . Ở nhà bầy biện bát nọ đĩa kia , rượu này bia khác chẳng thấy ngon . Lên đây , ngồi tẹt xuống sàn ăn bốc ăn bải sao sướng thế . Rồi cũng no . Rồi cũng say . Ngoài trời sương rơi nặng hạt hơn . Gió núi dường như cũng ì ào hơn . Tự nhiên tôi cảm thấy trong nhà , trong lòng ấm cúng lạ thường .

          Đêm ấy chúng tôi xem xòe . Đội múa Bản Lác được mời đến giúp vui . Đã lâu lắm tôi mới lại được chìm mình trong cái không khí này . Các em không son phấn nhưng cũng đủ váy áo Thái , Mường . Tay lượn , chân nhún không điệu nghệ nhưng cũng đủ say mắt . Câu

chào , giọng hát còn mộc thôi nhưng lại nao lòng . Tiếng trống , lời khèn còn chưa tròn , chưa mịn nhưng cũng lung linh đêm vui . Bình rượu cần bưng ra . Chủ khách cùng xòe , cùng vín cần . Mắt long lanh , má ửng sắc hoa đào . Người ta nói con gái Thái đẹp quả không sai .

         Dời Bản Lác đừng nói không bịn rịn . như vậy là dối lòng . Vẫn còn phía trong kia những nếp nhà sàn trống trơn không đủ che gió lạnh . Còn những cụ già , em nhỏ lấy ngọn lửa leo lắt làm ấm ngày đông . Thì những ngọn núi mây phủ bồng bềnh , những sườn non sương giăng bàng bạc , những cánh hoa ban trắng nõn nà khơi gợi du khách kia chưa đủ đẹp như đất trời ban cho .