Chung cư
Hiện nay “chung cư” là thứ mà ta được nghe thấy và
trông thấy hằng ngày vì nó quá nhiều. Không ai giải thích nhưng hình như ai
cũng hiểu đó là ngôi nhà to, nhiều tầng, nhiều gia đình cùng sống ở đó. Rảnh
rang, ta thử “soi” cái tên gọi này xem sao cho đỡ buồn. Trước năm 1975, những
ngôi nhà tương tự như thế, ở Miền bắc gọi là Nhà tập thể và ở Miền nam lại mang
tên gọi Cư xá hay Cao ốc. Cách gọi của Miền bắc thuần Việt còn của Miền nam là
Hán Việt. Chung cư là cách gọi pha một từ thuần Việt (chung) với một từ Hán
Việt (cư). Chung thì rõ nghĩa rồi, đó là chung nhau (cùng nhau); cư có nghĩa
nôm là ở; và Chung cư là ở chung!
Đành
rằng từ ngữ chẳng qua là tín hiệu con
người dùng để trao đổi thông tin nên miễn sao đạt được cái đích ấy là xong.
Nhưng cứ thử giãi bày đôi điều cho có chuyện xem sao. Nên chăng trong một từ
ghép tránh sự pha tạp Nôm và Hán? Nếu quay lại tên gọi Nhà tập thể thì bây giờ
không chính xác nữa rồi, vì nó không phải dành cho những người trong cùng cơ
quan (hay đơn vị, ngành nghề …). Gọi Cao ốc lại vướng sự mất chính xác khác.
Cao ốc chỉ là “nhà cao” (có thể to) nhưng nhiều khi không phải nơi cư trú, có thể
là nơi sản xuất hay làm việc thôi. Có người cho rằng nếu đổi thay chút xíu
thành Chúng cư sẽ vẫn giữ nguyên nghĩa mà lại thuần Hán Việt. Dù gọi là thế,
Chúng cư vẫn chỉ là cách ở (ở chung đông người) chứ chưa phải là nơi ở. Nên
chăng gọi những tòa “chung cư” hiện nay là Cư xá? Như vậy sẽ đạt được cả hai
tiêu chí giống như đã từng dùng từ “ký túc xá”, “khu học xá” … vừa gọn lại vừa
thuần Hán Việt. Hoặc giả, muốn đảm bào thêm cả tiêu chí Việt hóa ngôn ngữ, thử
xem đổi tên gọi Chung cư thành Nhà chung có được không?
Chung cư bây giờ rất sang và yên tỉnh chú à. MN đọc bài và kính chú an lạc ạ !
Trả lờiXóaCảm ơn cháu đến thăm và để lại lời. Mong cháu luôn an lạc !
XóaEm cũng có đọc mấy bài viết của nhà Hán Nôm bàn về CHUNG CƯ và CHÚNG CƯ.Rồi cuối cùng phải chấp nhận thực tế.Ngôn ngữ hình thành theo tập quán của con người sử dụng đã lâu,thật khó để thay đổi.Nếu nó không phạm những lỗi lầm qua lớn,cần phải chấn chỉnh, thì nó vẫn tồn tại theo thói quen hàng ngày.
Trả lờiXóaKính chúc bác thường an.
Cũng là phiếm luận cho vui, từ Chung cư đã quen dùng rồi, miễn sao ta hiểu thống nhất là được phải không thi nhân ? Mong đệ luôn vui !
Xóa