30 thg 3, 2021
25 thg 3, 2021
Nụ tầm xuân
Có một bài ca dao trong kho tàng văn chương truyền miệng mà
mỗi khi đọc ai cũng phải nao lòng:
“Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc
Em đã có chồng anh tiếc lắm thay
Ba đồng một mớ trầu cay
Sao anh chẳng hỏi những ngày còn không
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào lồng như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ
Chim vào lồng biết thủa nào ra”
Xin không bàn về
cái hay trong ý tứ, cái đẹp trong ngôn từ và cấu trúc. Chỉ lạm đàm
về một ý mà đôi lần đã thấy được bàn. Ý ấy nằm trong câu “Nụ tầm
xuân nở ra xanh biếc”!
Tầm xuân rất
giống với hồng nhưng lá và hoa đều nhỏ hơn, thân cành cũng nhiều gai,
có khi leo dài thành phên giậu. Hoa tầm xuân có mầu hồng nhạt, hương
thơm nhẹ. Đi bên bờ tầm xuân ngửi mùi hương ấy, mắt nhìn bướm bay dập
dờn, tai nghe tiếng Khuyên hót vọng ra từ trong bụi ngân theo gió sớm
dễ nghĩ mình đi trong mơ.
Cái ý có vẻ
như nghịch lý, nghịch nhĩ muốn bàn thêm là tại sao nụ tầm xuân lại
nở ra xanh biếc? Phải là nở ra hồng nhạt hay phớt hồng chứ!
Vâng, nếu nụ tầm xuân nở ra hoa, ắt hoa phải có màu ấy.
Ở đây nụ tầm xuân được nở ra thì mầu sắc xanh biếc của nụ có gì
sai! Vậy vấn đề cơ yếu cần bàn “Nở ra” là nội động từ hay ngoại
động từ mà thôi. Có lẽ nên hiểu:
“Nụ tầm
xuân (được) nở ra (từ cành) (có màu) xanh biếc”
chứ không thể hiểu:
“Nụ tầm
xuân nở ra (hoa có màu) xanh biếc”
Trong văn cảnh
của bài ca dao, người con trai “Trèo lên”, “Bước xuống” miệt mài để
tìm hoa, tìm nụ thì hoa nụ vẫn hiển hiện đây. Chỉ có thứ “hoa, nụ”
đích thực mà lòng anh muốn tìm lại không còn (em đã có chồng) để
anh tiếc nuối. Vậy có thể hiểu trước mắt chàng trai, đây là hoa
bưởi, là nụ tầm xuân chứ không phải nói đến thứ mà hoa bưởi hay nụ tầm
xuân sinh ra! (Quả bưởi hay hoa tầm xuân)
Bàn luận đôi
điều, chẳng hiểu đã thấu nhẽ chưa, mong được lượng thứ !
20 thg 3, 2021
15 thg 3, 2021
Cây lạ
Unusual Succulent
10 thg 3, 2021
5 thg 3, 2021
Xuân thì
Đào ửng sắc hồng
Liễu xõa bờ cong
Xuân dầy ngồn ngộn
*
Trống Chầu tom chát
Lời ca lẩy hạt
Ả Đào mắt say
*
Én chao nghiêng trời
Tiếng rơi
Lay ngọn lá
*
Môi thơm nhuộm nắng
Mắt biếc in trời
Nhịp thở dâng khơi
*
Đóa hồng trao
Lời thầm thào
Tim dậy trống
*
Mây trắng nhấp nhô
Nắng sớm xòe ô
Ngựa hồng lối đá
*
Mớ bẩy mớ ba
Nõn nà
Lúng liếng
*
Hương rượu bay
Thả men say
Xuân tràn miệng chén